قیمت آلومینیوم مستقیماً به محرک‌های عرضه و تقاضا مرتبط است. سوال اصلی این است که چقدر آلومینیوم می‌توان تولید کرد و چه کسی حاضر به خرید آن است؟ تولیدکنندگان، توزیع کنندگان، تجار و مصرف کنندگان نهایی صنعتی معمولاً آلومینیوم را با قیمتی مبادله می‌کنند که نشان دهنده عرضه و تقاضا باشد. اما قیمت آلومینیوم و قیمت گذاری آلومینیوم چندان آسان نیست. عوامل زیادی بر قیمت آلومینیوم تاثیر می‌گذارد که باید به آنها توجه شود.
در دهه 1970، آلومینیوم به یک کالای مبادله‌ای تبدیل شد. این بدان معناست که آلومینیوم در یک بازار سازمان یافته و تنظیم شده، از طریق قراردادهای کالایی استاندارد خریداری و فروخته می‌شود.
تقاضا برای آلومینیوم به طور کلی زیاد است و بیشتر از هر فلز غیر آهنی دیگری تولید می‌شود. زیرا این ماده بسیار موثر برای ساخت قطعات خودرو، قوطی‌های نوشیدنی، لوازم خانگی، هواپیما، سازه‌ها و بسیاری موارد دیگر است.
قیمت آلومینیوم نیز تحت یک فرآیند تولید، دارای مصرف انرژی بوده و عوامل زیادی از فرآوری تا محصول نهایی بر قیمت آن تأثیر می‌گذارند.
چه عواملی بر قیمت آلومینیوم تاثیر دارد؟
شرایط اقتصادی، وضعیت متغییر سیاسی و اجتماعی با تاثیر مستقیم بر تولید و فروش، نقش عمده‌ای در تعیین قیمت آلومینیوم دارند. قابل ذکر است این موضوع کل فرآیند آلومینیوم، از منبع تا تولید و توزیع را در بر می‌گیرد. قیمت گذاری آلومینیوم از موارد زیر تاثیر می‌پذیرد:
فرایند تولید آلومینیوم در معادن
آلومینیوم به عنوان یک فلز خام و قابل پردازش، برا تولید شدن نیاز به مصرف بالایی انرژی دارد. با توجه به اینکه آلومینیوم به صورت خالص موجود نیست و در حالت اولیه به صورت یک سنگ است. ابتدا باید تحت پردازش شیمیایی به آلومینا (همان اکسید آلومینیوم) تصفیه شود. بعد از روش فرآیند احیای الکترولیتی هال-هرولت، ذوب شده و آلومینیوم قابل استفاده شکل بگیرد. این امر بر قیمت کلی آلومینیوم، موثر واقع خواهد شد. زیرا انرژی برق مصرفی در این زمینه، به میزان عوامل تولید و فروش وابسته می‌باشد.
میزان برق مصرفی
قیمت آلومینیوم به میزان زیادی به مبلغ و در در اختیار داشتن انرژی برق وابسته است. گروه‌های تجاری آلومینیوم در سطح جهانی، تخمین می‌زنند که هزینه برق تقریبا نیمی از کل قیمت آلومینیوم را تشکیل می‌دهد. در چین مصرف برق، برای تولید آلومینیوم حدود نصف قیمت آلومینیوم است. هزینه برق لازم برای ساخت آلومینیوم، درصد قابل توجهی از تولید انرژی در سراسر جهان را تشکیل می‌دهد و تولید حتی یک تن از آلومینیوم، به شدت تحت تاثیر در دسترس بودن و موجود بودن نیروی الکتریسیته است.
رخدادهای گوناگون در زمان تولید آلومینیوم
یک کارخانه وقتی برای تولید فلز مهم و با تقاضای بالایی شروع به کار می‌کند، در حین کار و طول فرایند تولید با اتفاقات مختلفی روبرو خواهد شد. از جمله عدم تامین مواد اولیه، ورشکستگی کارخانه‌ها و غیره که بر توزیع آلومینیوم و قیمت آن موثر واقع خواهد شد. با این وجود با تولید بالا مبالغ برای مصرف کننده، پایین‌تر در نظر خواهد گرفته شد و با تولید کم، قیمت‌ها برای مصرف کننده افزایش خواهد یافت.
کاربرد در صنایع
با توجه به اینکه آلومینیوم در طیف وسیعی از صنایع مهم و ضروری کاربرد دارد که شامل صنایع خودروسازی، هوافضا، ساخت و ساز، بسته‌بندی و ماشین آلات می‌شود، روند رو به رشد در هر یک از این صنعت‌ها، می‌تواند بر قیمت آلومینیوم موثر واقع شود. فناوری پیشرفته در جریان تولید، می‌تواند تاثیر همانندی داشته باشد. تولیدکنندگان آلومینیوم خاطرنشان می‌کنند که از زمان معرفی، فرآیند تولید اولیه کارآمدتر شده است. با توجه به اینکه تولید آلومینیوم افزایش قابل توجهی یافته است، به همین میزان مبالغ پرداختی برای تهیه این فلز نیز بالاتر رفته و خواهد رفت.
مطالبات جهانی
صنایع تولید مواد اولیه به شکل منفرد و جداگانه، عملکردی ندارد. مطالبات جهانی، یک امر مهم، بر معین کردن قیمت آلومینیوم است؛ زیرا تعدادی از کشورهای بزرگ، بر عرضه و تقاضای این آلومینیوم تاثیر می‌گذارند. اما خوشبختانه ما در کشور با توجه به نیاز کشور، به اندازه کافی تولیدات داخلی داریم ولی تقاضای جهان هنوز اثرات نقش‌آفرین خود را دارند. هر میزان که یک کشور تولید کننده، نقش مهمی در تولید و عرضه آلومینیوم داشته باشد، به همان نسبت هم می‌تواند تعیین کننده قسمت آن نیز در بازار باشد. بنابراین در این زمینه بسیاری از کشورهای وابسته، در قیمت گذاری آلومینیوم، خود را دنباله‌رو و موثر از این تولیدکنندگان و عرضه‌کنندگان جهانی می‌دانند. این امر نشان از وابسته بودن تولید و توزیع بازارهای جهانی به همدیگر است.
اقتصاد بین المللی
شرایط و وضعیت اقتصادی در سطح جهانی، تعیین کننده موثر در همه تولیدات مهم، از جمله قیمت آلومینیوم می‌باشد. در واقع با تغییر ذائقه عرضه و تقاضا، می‌تواند از این امر مطلع شد که اقتصاد دنیا در حال دگرگونی است. از جمله بارزترین و ملموس‌ترین مثال در این زمینه تحریم‌های صورت گرفته در کشور ما می‌باشد.
همچنین نوسانات قیمت دلار آمریکایی. ضمن اینکه کمبودهای تجاری نیز عامل تعیین کننده در این رابطه هستند.
تعدادی از تغییرات می‌تواند عرضه و تقاضا را مختل کند. چند مثال عبارتند از: کاهش قیمت دلار آمریکا، رکود اقتصادی، رشد سریع اقتصاد چین و محدودیت های تجاری. با توجه به این مطالب باید در نظر داشت که تحریم‌های صورت گرفته در کشور ما، تا چه میزان بر افزایش قیمت آلومینیوم موثر خواهد بود.
با توجه به نیاز و تقاضای بالایی که در جهت خرید و تهیه این فلز مهم وجود دارد که این امر بی‌تاثیر از قابلیت کاربرد آلومینیوم در بسیاری از صنایع مهم، مثل ساختمان‌سازی، هوافضا، راه و شهرسازی و غیره نیست.
پس با هر چه توسعه یافته‌تر شدن کشورهای جهان، درخواست به خرید این فلز بالا خواهد رفت و به همین میزان با افزایش یافتن تقاضا، قیمت آلومینیوم نیز روند صعودی به خود خواهد گرفت.
تجارت جهانی
تجارت در سطح بین المللی از عوامل زیادی تأثیرپذیر است. بسیاری از دولت‌ها برای واردات و صادرات تولیدکنندگان و تجار خود، قوانین سختگیرانه‌ای وضع می‌کنند که در اکثر موارد رعایت این مقررات‌ها می‌تواند در تولید و توزیع به شکل موثری تاثیر بگذارد.
بدین ترتیب قیمت آلومینیوم نیز با این قوانین در یک روند صعودی و نزولی، با کاهش رغبت برای تولید مواجه خواهد شد. هر تولیدکننده‌ای در سر رویای این را دارد که روزی بتواند تولیدات خود را به جهانیان عرضه کند تا از این طریق یک بازار گسترده در سطح بین‌المللی به دست آورده و فروش بالایی داشته باشد. اما گاهی این رویا سخت انجام می‌پذیرد.
شرایط جوی موثر بر قیمت آلومینیوم
شاید دور از ذهن به نظر نرسد که هرگونه تغییرات اقلیمی ممکن است جریان تولید فلز آلومینیوم را تحت تاثیر قرار دهد و به همین صورت با تولیدات کم آلومینیوم از سوی کشورهای تولید کننده مهم روبرو شده و بدین ترتیب با روند صعودی قیمت آلومینیوم مواجه شویم.
گاهی این شرایط اقلیمی نامتغیر روند تولید و حمل و نقل آن را با مشکل مواجه می‌کند و بیشتر این وضعیت‌های جوی نامساعد، غیرقابل پیش‌بینی و فلج کننده هستند. مثل عواملی که ممکن است خطوط برقی را قطع کرده و این امر برای ساعت‌ها طول بکشد.
قیمت آلومینیوم در حال حاضر
قیمت آلومینیوم در حال حاضر در شرایط خوبی برای مصرف کننده به سر نمی‌برد و این موضوع به این دلیل است که تولیدکننده نیز در شرایط نامساعدی برای انجام فرایند تولید روبرو است.
تولید کنندگان در چند سال اخیر با بسته شدن اکثر کارخانه‌ها به دلیل همه‌گیر شدن کرونا، با یک وضعیت سخت و فلج کننده روبرو شده‌اند.
ضمن اینکه جنگ پیش آمده بین کشور روسیه و اوکراین و وضعیت نامتعادل در منطقه خاورمیانه، اوضاع عرضه و تقاضا در زمینه آلومینیوم را با مشکل جدی روبرو کرده است.
مشکلات پیش آمده و در پیش رو همچنان در حال آسیب زدن جدی به بازار صعودی آلومینیوم هستند و حتی گاهی تولیدکنندگان به دنبال یک جایگزین بهتر، کم خرج‌تر در تولید و عرضه هستند.
اولا گزینه مهم برای رونق گرفتن جریان رشد این فلز، تامین مواد اولیه به صورت قابل قبول می‌باشد و همچنین موجود بودن مناسب نیروی انرژی برق مصرفی برای تولید این فلز مهم است. تا هم تولید افزایش و هم قیمت‌ها کاهش یابند.
درباره اثرپذیری قیمت آلومینیوم از مسائل گوناگون
آلومینیوم یکی از متداول‌ترین مواد مورد استفاده در سراسر جهان است که در برابر خوردگی مقاوم می‌باشد. آلومینیوم رسانای عالی الکتریسیته است و تنها یک سوم، فولاد معادل آن وزن دارد.
آلومینیوم که بیشتر در حمل و نقل، ساخت و ساز و بسته‌بندی مورد استفاده قرار می‌گیرد، در سراسر جهان در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه تجارت می‌شود. قیمت آلومینیوم بسته به شرایط فعلی در صنایع اصلی آن در نوسان می‌باشد و بنابراین در معرض طیف گسترده‌ای از عوامل خارجی است.
در کشورهای پیشرفته، کاربرد آلومینیوم در صنعت حمل و نقل بسیار بالا است؛ بخصوص در صنایع خودروسازی و هواپیماسازی. همانطور که گفتیم با ورود فناوری و تکنولوژی روز، جایگزین‌های مناسبی برای آلومینیوم در حال تولید است که در این صورت تولید این فلز با کاهش روبرو خواهد شد.
مواد جایگزینی از هر نظر از آلومینیوم برتری دارند و به دلیل پیدایش این مواد پیشرفته، بازار تولید آلومینیوم، دوباره با رکود مواجه خواهد شد. یکی دیگر از صنایع مهمی که در سطح جهان از آلومینیوم به وفور استفاده می‌کند و آلومینیوم در ساخت و سازه‌های آن کاربرد زیادی دارد، صنعت ساخت و ساز می‌باشد.
تا امروز آلومینیوم در این صنعت جایگزین خوبی از نظر سبکی و مقاومت نسبت به فلزات دیگری چون آهن و فولاد بوده است. اما به دلیل بازار نابسامان تولید آلومینیوم و روند افزایشی قیمت آلومینیوم تولیدکنندگان در عرصه ساختمان سازی نیز دنبال راهکارها و عناصر جدیدی برای جایگزین کردن با فلز آلومینیوم هستند که این موضوع خود می‌تواند کاربرد آلومینیوم را در این صنعت مهم با رکود قابل توجهی مواجه کند و تولید کنندگان انگیزه ای در جهت تولید این فلز نداشته باشند.
بنابراین دور از انتظار نیست که به همین منوال تولید آلومینیوم و سازه‌های آلومینیومی به میزان زیادی کاهش یابد و بدین ترتیب با قیمت بالا و رو به رشد آلومینیوم مواجه شویم.
سخن پایانی
همانطور که گفتیم یکی از رایج‌ترین عوامل موثر بر تعیین قیمت آلومینیوم، میزان مطالبه برق مصرفی در هر ناحیه می‌باشد. برای پردازش و ذوب کردن آلومینیوم جهت تولید آن، به میزان بالایی نیروی الکتریسیته نیاز است که نوسانات قیمت برق، به طور مستقیم بر قیمت‌گذاری آلومینیوم تاثیر خواهد گذاشت.
با توجه به مصرف جهانی و تولید این مواد، قیمت مواد اولیه به شدت مستعد تغییرات در اقتصاد و نرخ ارز است. رکود اقتصادی، رشد سریع اقتصاد چین و کاهش تدریجی دلار همگی عواملی هستند که باعث می‌شوند قیمت آلومینیوم را در طول زمان دچار نوسان کند.
برای چنین کالای جهانی، جای تعجب نیست که قیمت آلومینیوم به اندازه مکان‌هایی که تولید و فروخته می‌شود متغیر است. قیمت‌ها در اقتصادهای توسعه‌یافته باثبات‌تر هستند، اما تا زمانی که آلومینیوم در صنایع غول‌پیکر حمل‌ونقل و ساخت‌وساز جهانی استفاده شود، قیمت آن ناگزیر به نوسانات بازار فعلی خواهد بود.
