آنودایز کردن یکی از عملیات‌ها و خدمات مهم برای پوشش‌دهی سطح پروفیلها و در واقع یکی از فرآیندهای تولید پروفیل آلومینیوم محسوب می‌شود. شاید باید این مسئله را اینطور باید توضیح داد که پروفیل‌های آلومینیومی با آنودایز کردن در برابر هرگونه آسیب‌های احتمالی مقاوم می‌شوند.
تمامی فرآیندهای تولید پروفیل آلومینیوم با آنودایز کردن آنها تکمیل می‌شود. در حالت کلی بدون آنودایز سیون کردن این فلز، قطعات آلومینیوم استفاده نمی‌شود؛ به این دلیل که سطوح پروفیل‌های آلومینیومی بعد از اکستروژن، مقاومت لازم را نداشته و به راحتی در برابر خوردگی آسیب می‌بینند. در عملیات آندایزینگ پروفیل‌های یک روکش از اکسید آلومینیوم را بر رویه پروفیل اکستروژن شده می‌پاشند که این رویه اکسیدی اغلب ضخامتی در حد 10 تا 20 میکرون و گاهی بیشتر دارد.
هر چند پروفیل‌های آلومینیوم، در حالت کلی یک لایه اکسید معمولی بر سطح خود دارد؛ اما این حد به میزانی نیست که بتواند حفاظت لازم را ایجاد کند. بنابراین با آنودایز سیون کردن قطعات آلومینیومی، این روکش حفاظتی با قطر بیشتری شکل می‌گیرد. ضمن اینکه پروفیلی که آنودایز شده باشد، قابلیت فرم پذیری و رنگ پذیری بهتری خواهد داشت.
آنادایز کردن پروفیل آلومینیوم چیست؟
فرایند معمول آنادایز کردن پروفیل آلومینیوم، به این شکل بوده که در این روند بدون واسطه نیروی الکتریسیته از یک مایع الکترولیت متناسب، عبور داده می‌شود که این رویه در آلومینیوم آند و در آلیاژ دیگری کاتد محسوب می‌شود. لایه پاشیده شده بر رویه‌ی آلومینیوم یک سطح مناسب در ضخامت‌های مختلف با توجه به موارد متنوعی ایجاد می‌کند.
بنابراین آنودایزینگ به فرایندی تلقی می‌شود که در جریان آن یک لایه مناسب اکسید بر روی قطعات آلومینیومی ایجاد می‌شود؛ این عملیات‌ها موجب استحکام، مقاوم بودن در مقابل خوردگی، قابلیت فرم‌پذیری و همچنین بهتر کردن بسیاری از قابلیت‌های فیزیکی فلز آلومینیوم می‌شوند.
چند روش آنادایز کردن پروفیل آلومینیوم
- شیوه شیمیایی آنودایز کردن: این روش که به کروماته کردن نیز معروف است، به دلیل خاصیت جذب بالای فلز یا اکسید فلزی که بر رویه قطعات صورت می‌گیرد، سبب ایجاد استقامت در سطح قطعات می‌شود.
- روش الکتروشیمیایی: در این شیوه اکسید کردن فلز آلومینیوم که در موقعیت نظارت شده شکل می‌گیرد، با پراکندگی کامل لایه پوششی غیر قابل نفوذی بر سطح مورد نظر ایجاد می‌کند و همان آنودایزینگ کردن آلومینیوم نام دارد.
مزیت‌هایی آنودایزینگ پروفیل آلومینیوم
آنودایز یا آنودایزینگ یکی از اصلی و مهم‌ترین عملیات‌های تولید پروفیل آلومینیوم به حساب می‌آید که در ادامه به آن خواهیم پرداخت:
ایجاد استقامت بالا در سطح پروفیل‌های آلومینیومی
به دلیل اینکه قرار است قطعات آلومینیومی ساخته شده در مورد گوناگونی مورد استفاده قرار گیرند، مثل شرایط جوی نامتغیر، به همین دلیل این موضوع باعث می‌شود که پروفیلها با سرعت بیشتری خورده و پوسیده شوند.
بنابراین با آنودایزینگ آلومینیوم، یک رویه پوششی مستحکم و مقاوم بر سطح آنها ایجاد می‌شود که پایداری و استقامت این فلز را بالا می‌برد.
آنودایز در تولید پروفیل آلومینیوم، موثر در فرم‌پذیری و رنگ‌پذیری این فلز
لایه شیمیایی که با آندایزینگ قطعات آلومینیومی صورت می‌گیرد، سبب شکل‌پذیری و رنگ‌پذیری بهتر این پروفیل‌های آلومینیومی خواهد شد.
آنودایز کردن قطعات آلومینیوم را زیبا می‌کند
آنودایز کردن با تشکیل یک رویه مات و یا براق بر سطح قطعات آلومینیوم، ظاهری زیبا و درخور، جهت کاربرد این پروفیلها در نماهای تزئینی به وجود می‌آورد. ضمن اینکه امروزه می‌توان فرایند آنودایز کردن را در تنوع رنگی مختلفی انجام داد. این گوناگونی سبب خواهد شد که خریدار هر طیف رنگی از پروفیل‌های آلومینیومی را که می‌خواهد تهیه کند.
نکته‌ای که لازم است درباره آندایزینگ به آن اشاره کرد، این موضوع است که این عملیات باید به صورت حرفه‌ای توسط متخصصین و در شرایط حرفه‌ای انجام گیرد. زیرا اگر فرایند کار با تخصص و دقت کافی انجام نگیرد، موجب آسیب دیدن قطعات آلومینیومی خواهد شد. تولید آنودایز های رنگی از طریق انشعابات اکسترود آلومینیوم در یک محفظه الکترولیتی نمک فلز، صورت می‌گیرد.
تسهیل آبکاری
ناپیوستگی در سطح پوشش‌های اکسیدی، باعث می‌شود که به خوبی آبکاری نشوند؛ از این رو با آنودایز کردن این فلز، امکان انجام مراحل آبکاری آن بالا خواهد رفت.
آنودایز سیون ایجاد عایق مناسب قطعات آلومینیومی
با اکسید کردن سطوح قطعات آلومینیوم یک عایق‌کاری مناسب در این فلز صورت می‌گیرد که این قابلیت را به آن می‌دهد تا در ولتاژهای مختلف از مقاومت کیفی و کمی خوبی برخوردار باشد.
بالا بردن امکان تابش و منتشر شدن حرارت در قطعات آلومینیوم آنودایز کردن در فرایند تولید پروفیل آلومینیوم سبب بالا رفتن نفوذِ تابش و منتشر شدن دمای بالای لازم می‌شود. با ایجاد لایه اکسیدی در پروفیل‌های آلومینیومی، امکان کاربرد آن را در درجه حرارت‌های بالا را فراهم می‌آورد.
نصب آسان و افزایش طول عمر آن
با اکسید کردن قطعات آلومینیوم، می‌توان به سادگی آن را نصب و مورد کاربرد قرار داد. ضمن اینکه با آندی کردن این فلز امکان پاکسازی و نظافت آن را به راحتی فراهم خواهد کرد.
کاهش هزینه ها
قطعات آلومینیومی که آندایز می‌شوند، باعث خواهند شد شما مبلغ کمی را برای فلزی مرغوب، با کیفیت و با دوام در طول چندین سال، بپردازید.
افزایش ایمنی و سالم بودن قطعات آلومینیومی
آنودایزینگ یک عملیات امن و سالم است که کاملا سازگار با بدن انسان و محیط زیست بوده و غیر مضر و سمی است و مقاومت خوبی در برابر درجه حرارت بالا نیز خواهد داشت. آندی کردن پروفیل‌های یک روند طبیعی و بدون عوارض بوده که هیچ گونه ضرری ندارد.
دلایل برتری رنگ‌های آنودایز بر پروفیل آلومینیوم نسبت به رنگ‌های پودری
آنودایزینگ یک عملیات الکتروشیمیایی می‌باشد که یک رویه اکسید آلومینیومی را با سطح قطعه آلومینیوم، در می‌آمیزد که هر اندازه این سطح پوششی آندی کردن ضخامت بیشتری داشته باشد، دوام و ماندگاری آن نیز افزایش خواهد یافت.
آندی کردن آلومینیوم، مزیت‌های بسیاری دارد که باعث استقامت و استحکام آن در مقابل شرایط جوی فرسایش کننده و همچنین ایجاد مقاومت در برابر زنگ زدن و پوسیدگی این فلز خواهد شد. به این دلیل که این رنگ الکتروشیمیایی با سطح پروفیل آلومینیوم خوب در آمیخته شده، به راحتی از سطح فلز جدا نمی‌شود و دچار فرسایش نخواهد شد. در حالی که رنگ‌ها و لایه‌های حفاظتی پودری از جمله رویه‌های محافظتی به شمار می‌روند، نسبت به سایر لایه‌های پوشش بیشتر دستخوش فرسایش صورت گرفته از طریق عوامل طبیعی آسیب زننده، قرار خواهند گرفت.
تابش مستقیم نور خورشید، رطوبت موجود در دما و اکسیداسیون شدن و آسیب‌های فیزیکی، در این نوع رنگ‌کاری‌ها به زودی موجب پوسیدگی و جدا شدن، پوشش‌های رنگی خواهد شد. هر چند که رنگ‌های پودری از طیف رنگی متنوعی نسبت به رنگ‌های آنودایز برخوردار هستند.
فرایند سه مرحله ای آنودایزینگ پروفیل آلومینیوم
در همه عملیات‌های آنادایز کردن قطعات آلومینیومی این سه مرحله رخ می‌دهد:
- الکترولیت آلومینیوم را به صورت اچ در آوردن
- ایجاد اکسید آلومینیوم
- در هم ترکیب کردن تعدادی از اکسیدهای آلومینیوم، به کمک الکترولیت آنودایز کردن هر چند که دو عملیات اول و دوم برای پخش و پراکنده کردن لایه پوششی آنودایز است، اما سومین مرحله از ایجاد آنها جلوگیری به عمل می‌آورد که این موضوع سبب کم کردن استقامت آلیاژ آلومینیوم خواهد شد.
اغلب سطح بندی شده در فرایند تولید پروفیل آلومینیوم به صورت قبلی یکسان می‌ماند که با رنگ کردن یا انجام شیوه‌های پوششی به همان صورت، کار تکمیل می‌شود. همانطور که گفتیم برای انجام عملیات آندی کردن باید تخصص لازم به کار برد و از شرایط ایده‌آل و مناسب برای صورت دادن این اقدام بهره برد.
کاربردهای پروفیل آلومینیوم آنودایز شده
- قطعات آلومینیومی که آنودایز شده باشند را می‌توان به راحتی در نماهای ساختمانی، به روش پانچ شده در اشکال مختلف هندسی و مستمر به کار برد.
- پروفیل‌های آلومینیوم آندی شده، می‌توانند به هر تنوع رنگی شکل گیرند و رضایت سلایق متفاوت مشتری را به همراه داشته باشند.
- شکل ظاهری شفاف آلیاژ آلومینیوم با آنودایز شدن، برآمده می‌شود که این رویه پوششی براقی فلز آلومینیوم را حذف نمی‌کند.
- آندی کردن آلومینیوم به راحتی پوسیده و کنده نمی‌شود و همچنین در مقابل تغییرات شرایط جوی نامساعد استقامت بالایی دارند.
منظور از آنودایز انتخابی چیست؟
همانطور که گفتیم آنودایزینگ، یکی از مراحل مهم در تولید پروفیل آلومینیوم به حساب می‌آید. حالا می‌خواهیم بدانیم آنودایز انتخابی چیست و در چه شرایطی از آن استفاده می‌شود؟
در مواقعی از آنودایز سیون انتخابی، کمک گرفته می‌شود که قسمتی از سطح و لایه، قطعات آلومینیومی عظیم در پروژه‌های بزرگ و گسترده، جهت انجام بعضی این فعالیت‌ها، احتیاج به اکسید کردن داشته باشند. زمانی که در جریان آنادایز کردن، قطعات فلزات به کاتد (منفی) تبدیل شوند و دیگر بخش‌ها به آند (مثبت) و پوشش اکسید شده در یک ناحیه سطحی از قسمت فلز آلومینیوم با کمک الکترولیت که یک ماده آنتی‌ساز است، ترکیب می‌شود.
الکترولیت‌ها در آنودایز سیون انتخابی در اکثر مواقع به صورت ژل هستند. این ژل‌ها در مواقع کار در کناره‌های بخش‌هایی که احتمال دارد در اثر گسترده کردن یا انجام عملیات مربوط به محلول آندی کردن دچار مشکل شوند، به کار گرفته می‌شوند.
ژل به کار گرفته شده بر سطح آن منطقه از کار بجا می‌ماند و به دیگر نواحی نخواهد رسید. عملکرد این ژل‌ها جهت استفاده در وسایل دارای حساسیت بالایی که به راحتی در معرض پوسیدگی یا خوردگی هستند، بسیار است.
منظور از هارد آنودایز سیون در پروفیل آلومینیوم چیست؟
آنودایز سیون سخت به طور معمول در درجه حرارت پایین و حمام‌های اسیدی انجام می‌شود. آندی کردن سخت در مواقعی به کار گرفته می‌شود که بخواهیم استقامت و استحکام بالا در برابر پوسیدگی، زنگ زدگی، خوردگی، ایجاد خاصیت الکتریکی و حرارتی خاص از این اکسیده کردن، در قطعات آلومینیومی ایجاد کنیم که لازم است قطر پروفیل آلومینیوم برای مقاومت بیشتر افزایش یابد.
تولید و ایجاد سطح با ضخامت بالا در آنودایز سیون سخت در اثر جریان الکتریسیته بیشتر، در این عملیات انجام می‌شود. از امتیازات دیگر این شیوه می‌توان به انجام اکسید کردن قطعات آلومینیومی ناپیوستگی‌های گسترده‌تر اشاره کرد که نامرتب‌تر از آندی کردن‌های عادی است. ضمن اینکه رنگی که از طریق آندایزینگ سخت انجام می‌شود، کدر و تیره‌تر از نوع معمولی آن است.
سخن پایانی
پروفیل آلومینیوم از قطعات و سازه‌های فلزی و مستحکمی هستند که در صنایع مختلف، دارای کارآیی‌های گسترده‌ای می‌باشند؛ از این رو تولید پروفیل آلومینیوم در اشکال و ابعاد مختلف تولید می‌شوند تا قطعات این چنینی مورد نیاز برای انواع صنعت تولید و تهیه شوند.
اما لازم است بدانید که قطعات آلومینیومی بدون آنودایز سیون کارایی و استقامت لازم را ندارند؛ پس جهت ایجاد استحکام، مقاومت و زیبایی لازم در پروفیل‌های آلومینیومی باید آنها را آندی یا اکسید کرد، تا بر کاربردهای مربوط آنها افزوده شود و در برابر خوردگی نیز مقاوم شوند.
